Slaapt Nederland goed?

Laten we met de deur in huis vallen: gemiddeld gezien kunnen onze nachtrust en slaapgewoonten wel wat verbetering gebruiken.

Voordat we verder duiken in belangrijke slaapdata, lichten we eerst even uit hoe Nederlanders slapen.

Onze slaapcyclus

Onze slaapcycli duren gemiddeld 90 minuten en bestaat uit 4 tot 6 opeenvolgende cycli ^[1].

Deze fasen zijn verdeeld in REM slaap, die 25% vertegenwoordigt, en niet-REM slaap, die ongeveer 75% van onze slaaptijd inneemt. De laatste is onderverdeeld in drie fasen: inslapen, lichte slaap en diepe slaap. 😴

Tijdens de REM slaap vinden de meeste dromen plaats. Gemiddeld dromen we zo'n 2 uur per nacht ^[2], hoewel we deze dromen ons vaak niet meer herinneren.

In Nederland ervaren ca. 2 miljoen mensen ^[3] wel eens een nachtmerrie.

Slaapgewoonten

Nederlandse stellen ^[4] geven er de voorkeur aan om met de rug naar elkaar toe in slaap te vallen, gevolgd door lepeltje-lepeltje. 😮‍💨

Gemiddeld maakt 1 op de 10 stellen ^[5] ruzie over wie aan welke kant van het bed slaapt. Meestal winnen vrouwen deze strijd.

De linkerzijde (51%) blijkt ongeveer even populair te zijn als de rechterzijde (49%).

Daarnaast houden we wel van wat gezelligheid in bed, want maar liefst 40% van de honden- en kattenbezitters ^[6] laat zijn of haar huisdier in bed slapen!

Maar liefst 1 op de 4 Nederlanders ^[16] boven de 12 jaar heeft problemen met slapen.

We spreken van een slaapstoornis als je gedurende lange tijd problemen hebt met slapen en hierdoor overdag last hebt van functioneringsproblemen.

Voorbeelden van deze problemen zijn: te weinig slapen, te veel slapen, moeite hebben met in slaap vallen, vaak wakker worden of te vroeg wakker worden.

Vrouwen slapen over het algemeen slechter dan mannen.

Voor de meerderheid van de mensen ^[17] (49%) begint het probleem wanneer ze 's nachts wakker worden. Eenmaal wakker is het moeilijk om weer in slaap te vallen

Bijna de helft (45%) geeft aan dat ze iets willen ondernemen om beter te slapen, maar ze ondernemen geen actie.

De oorzaken

Het onderzoek van de Hersenstichting ^[17]toont aan dat veel mensen wel weten wat goed voor hen is, maar het daadwerkelijk uitvoeren ervan is een ander verhaal:

• 73% weet dat het gebruik van een scherm vlak voor het slapengaan slecht is, maar 94% doet het toch
• 62% weet dat het consumeren van cafeïnehoudende dranken een paar uur voor het slapengaan slecht is, maar 66% doet het toch
• 59% weet dat het consumeren van alcohol een paar uur voor het slapengaan resulteert in slechtere slaap, maar 66% doet het toch
• 93% weet dat voldoende beweging overdag leidt tot betere slaap, maar toch beweegt 53% niet voldoende
• 78% weet dat het handhaven van een vast slaap-waakritme helpt voor een betere slaap, toch staat maar 73% op dezelfde tijd op en gaat 67% iedere dag om dezelfde tijd naar bed

Ai, we weten dus wel wat goed voor ons is maar om het daadwerkelijk te doen...!😅

Naast levensstijl kunnen volgens hoogleraar Eus van Someren ^[18] ook oorzaken van slapeloosheid genetische aanleg of traumatische ervaringen in de jeugd zijn.

Daarnaast is stress, zoals op het werk of thuis, een bekende oorzaak van 's nachts wakker liggen of moeite hebben met slapen.

Technologie maakt tegenwoordig een groot deel uit van onze avondroutine en heeft dan ook veel invloed op hoe goed Nederlanders slapen.

Smartphone en schermen in bed

Hoewel uit Nederlands onderzoek bleek dat 35% van de jongeren van 18 tot 24 jaar met een smartphone in bed slaapt ^[21], vragen we ons af of dit cijfer niet wat meer is...

Uit Amerikaans onderzoek blijkt dit cijfer onder jongeren van 18-29 jaar ^[22]eerder in de buurt van 90% te liggen.

Uit onderzoek van het RIVM ^[23] blijkt dat veel Nederlanders lichtgevende schermen gebruiken in de avond: het gebruik is het hoogst onder adolescenten (13-18 jaar) en volwassenen. Vaak neemt het gebruik in de avond ook aanzienlijke tijd in beslag (meer dan twee uur).

Het blijkt dat de groep die dagelijks of langdurig gebruikmaakt van schermen voor het slapengaan, tot 40 minuten korter slaapt dan de groep die dat niet of nauwelijks doet.

Van de kinderen (8-13 jaar) gebruikt 22% dagelijks een scherm in de avond.

Onder adolescenten (13-18 jaar) is dit 83%.

De gevolgen van technologie voor het slapengaan

Het licht van schermen kan invloed hebben op ons circadiaans ritme, onze gemoedstoestand en onze nachtrust ^[24].

Maar liefst 57% van tieners die technologie gebruikt in de slaapkamer, ervaart slaapproblemen ^[25].

Mensen die dagelijks een scherm gebruiken in het uur voor het slapen, hebben meer slaapklachten, zoals later in slaap vallen, korter slapen en ’s nachts wakker worden. Ook vermelden zij meer symptomen van slaaptekort overdag, zoals moeite om wakker te blijven.

Deze klachten verminderen bij personen die als experiment een week lang geen scherm gebruikten of tijdens het schermgebruik een speciale blauw licht bril droegen.

Bekend is dat blauw licht invloed heeft op onze biologische klok, en daarmee de slaap kan verstoren. Door een structureel slaaptekort kunnen mensen zich slechter concentreren en minder goed presteren. Ook kunnen gezondheidsproblemen ontstaan.